راه‌های آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان |۷ راهکار طلایی

سال‌های نوجوانی، می‌تواند برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار باشد. افراد جوان، ممکن است ایده‌ها، ارزش‌ها و باورهایی را توسعه دهند که با والدینشان متفاوت است. این امر، بخشی از روند طبیعی حرکت به سمت استقلال به‌شمار می‌رود. معمولا والدین در تعیین حد استقلال فرزندانشان، با دغدغه‌ها و نگرانی‌های زیادی روبرو هستند. در این زمینه، راه‌حل واحدی وجود ندارد. والدین، می‌توانند با رعایت برخی نکات ساده و آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان، به بهبود ارتباط با فرزندشان کمک کنند.

مهارت‌های ارتباطی چیست؟

ارتباط، مهارتی حیاتی برای بقا است که به فرزند شما قدرت بیان نیازها و خواسته‌های اولیه‌ خود را اعطا می‌کند. مجهز بودن به مهارت‌های ارتباطی موثر، آن‌ها را قادر می‌سازد تا روابط معناداری برقرار کنند، خود را به‌وضوح بیان کنند و اعتمادبه‌نفس بسازند.

ارتباط، همچنین عاملی کلیدی در توسعه مهارت‌های اجتماعی و عاطفی است. این امر، توانایی فرد برای رفتار با اعتمادبه‌نفس در هر موقعیت اجتماعی، مدیریت مکالمات دشوار و مقابله بهتر با استرس یا اضطراب را نشان می‌‌دهد.

تبدیل‌شدن به یک فردی موثر با آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان، توانایی گوش‌دادن فعال و پاسخگویی آغاز می‌شود. این مهارت‌های ارتباطی موثر، می‌تواند هوش عاطفی را القا کند که برای برقراری ارتباط همدلانه و درک عمیق‌تر از خود و دیگران بسیار مورد نیاز است. تقویت مهارت‌های ارتباطی در فرزند از سنین پایین، فضایی را برای پیشرفت این مهارت‌ها به‌وجود می‌آورد که می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی کیفیت کلی زندگی او را بهبود بخشد.

اهمیت افزایش مهارت‌های ارتباطی در نوجوانان

نوجوانان در دنیای پیچیده‌ای از خودشناسی، فشارهای اجتماعی و رشد عاطفی در حال حرکت هستند. در این دوران حیاتی، مهارت‌های ارتباطی موثر به ابزارهای ضروری برای موفقیت تبدیل می‌شود. ارتباط قوی، به آن‌ها امکان می‌دهد تا نیازها و خواسته‌های خود را به‌وضوح بیان کنند؛ با برخورد سازنده با مخالفت‌ها، به برقراری روابط معنادار با همسالان و بزرگسالان بپردازند.

بدون این مهارت‌ها، سوءتفاهم‌ها می‌تواند چندبرابر شود و به ناامیدی، انزوا و حتی درگیری بینجامد. با تقویت ارتباط موثر، نوجوانان را قادر می‌سازیم تا با اعتمادبه‌نفس در دنیای خود حرکت کنند و پایه‌ای محکم برای آینده خود بسازند.

۷ راهکار برای آموزش مهارتهای ارتباطی به نوجوانان

به نوجوانان خود مهارت‌های ارتباطی موثر بیاموزید تا به جلوگیری از سوءتفاهم بپردازند؛ معنای واقعی آن‌چه به آن‌ها گفته می‌شود را جذب کنند. با حرف‌های آن‌ها همسو شوند و روابط خود را در خانه، مدرسه و با همسالان به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشند. طبق بررسی‌های انجام‌شده توسط بهترین دبیرستان دوره اول صدر ، هفت راهکار آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان عبارت‌اند از:

گوش کنید، گوش کنید و باز هم گوش کنید

اغلب، اوقات والدینی را می‌بینیم که به‌جای این‌که یک شنونده فعال و درگیر باشند، تنها می‌خواهند نوجوانشان دیدگاه آن‌ها را درک کند. به دنبال درک احساسات و تفکرات نوجوان خود باشید. اختصاص‌دادن فضای کافی برای گوش سپردن به نوجوانتان، می‌تواند به او احساس شنیده‌شدن و دیده‌شدن بدهد. این مهارت، می‌تواند به نوجوان شما بیاموزد که چگونه دیگران را نیز بشنود و دیده شود.

احساسات و عواطف را شناسایی کنید

یک مهارت ایده‌آل که نوجوان شما باید بیاموزد، شناسایی احساسات و عواطف اوست. بیشتر اوقات، نوجوان شما در مورد چیزهایی که او را آزار می‌دهد، صحبت می‌کند و کلمات احساسی به‌کار نمی‌برد. راهی ایده‌آل برای کمک به او، اشاره به احساسات احتمالی فرزند شماست.

هنگامی که نوجوان احساس می‌کند که شما سعی در درک احساسات و کمک به او برای شناسایی نقاط درد فرزند خود دارید، به‌طور ناگهانی آرام می‌شود و قادر خواهد بود احساسات خود را تنظیم کند. این مهارت‌ها، می‌تواند به نوجوان شما آگاهی بیشتری از احساسات و عواطف خود بدهد و زمانی که تحت تاثیر موقعیتی خاص قرار می‌گیرد، اضطراب و افسردگی را کاهش دهد.

در پرسیدن «چرا» محتاط باشید

اغلب والدین از سوال «چرا» به‌عنوان وسیله‌ای برای درک رفتار و پاسخ نوجوان خود استفاده می‌کنند. گاهی اوقات تکرار بیش از حد واژه «چرا»، می‌تواند به‌عنوان حمله یا انتقاد تلقی شود. هنگامی که یک نوجوان احساس انتقاد کند، ممکن است مجبور به عقب‌نشینی از نظر کلامی شود یا مقابله‌به‌مثل کند. راه دیگر در الگوسازی برای درک او، گفتن این جمله است: «به من کمک کن تا مسئله مورد نظر تو را را بفهمم».

حرفشان را قطع نکنید

قطع‌کردن حرف نوجوانتان درحالی‌که او سعی دارد افکارش را بیان کند، باعث می‌شود که او احساس نادیده‌گرفته‌شدن کند. به نوجوان خود بیاموزید که با دادن فضا و زمان کافی برای شنیده‌شدن نظراتش، دیگران را قطع نکند. این کار می‌تواند الگویی از مهارت‌های ارتباطی موثر باشد.

دیدگاهشان را تایید کنید

یکی از راه‌های افزایش عزت‌نفس برای نوجوانان، تایید دیدگاهشان است. دیدگاه نوجوانان، منحصربه‌فرد آن‌هاست و دقیقا با نحوه تجربه شما از موقعیت مطابقت ندارد. تایید دیدگاه دیگران، مهارت ارتباطی عالی برای نوجوان شماست تا بتواند ارتباط خود را با شما و همسالانش تقویت سازد.

اشکالی ندارد که موافق نباشید

به‌عنوان یکی از روش‌های آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان، به او نشان دهید که حتی اگر با او موافق نیستید، می‌توانید نظر او را تایید کنید؛ کنجکاو باشید و به گفتگو ادامه دهید. مهارت مهمی که یاد گرفتن آن بسیار حیاتی به‌شمار می‌رود، این است که چگونه نظرات افراد را بشنوید؛ با دقت به آن‌ها گوش دهید و بدون قضاوت نظر خود را ارائه دهید.

فرزند خود را به نوشتن دفترچه خاطرات تشویق کنید

داشتن دفترچه خاطرات، ابزاری موثر برای پردازش افکار و احساسات، کاهش استرس، افزایش ذهن‌آگاهی و کسب خودآگاهی است. یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید به‌عنوان والدین انجام دهید، این است که خودتان نیز خاطرات خود را بنویسید و برای نوجوانتان الگو باشید. در اتاق نشیمن درحالی‌که فرزندتان شما را می‌بیند، دفترچه خاطرات خود را پر کنید تا به درک فواید آن را برای خود بپردازد و تمایل به نوشتن دفترچه خاطرات و در نتیجه افزایش مهارت‌های ارتباطی خود پیدا می‌کند.

چهار نکته مهم هنگام آموزش مهارت‌های ارتباطی سالم به نوجوان

والدین می‌توانند با الگوسازی رفتار مناسب، الگویی ایده‌آل برای مهارت‌های ارتباطی سالم باشند. با تشویق و الگوسازی مهارت‌های ارتباطی سالم، این امکان برای والدین وجود دارد که به نوجوانان خود کمک کنند تا به افرادی با اعتمادبه‌نفس و موثر تبدیل شوند که در طول زندگی برایشان مفید خواهد بود.

آن‌ها در حال یادگیری هستند، به این معنی که اشتباه خواهند کرد

لزومی ندارد که آن‌ها همه موارد را کاملا درست انجام دهند. داشتن مهارت‌های ارتباطی موثر و سالم، به تمرین و صبر نیاز دارد. هر چه بیشتر بتوانید مهارت‌های ارتباطی سالم را الگوسازی کنید، نوجوان شما فرصت‌های بیشتری برای برقراری تعاملات ارتباطی با شما خواهد داشت.

نوجوان شما مهارت‌های ارتباطی منفی را روی شما آزمایش خواهد کرد

دوران نوجوانی، دورانی از تحولات و کاوش‌های متعدد برای فرزندان شما است. در این مسیر، آن‌ها نیاز دارند تا مهارت‌های مختلف زندگی و اجتماعی خود را تمرین و ارتقا دهند و چه کسی بهتر از شما، والدین دلسوز و مهربان، برای ایفای نقش آزمایشگاه امن عشق در این سفر پرماجرا؟ نوجوانان در این سنین حساس، در حال کشف هویت خود و یافتن جایگاهشان در جهان هستند. در این مسیر پرچالش، شما به‌عنوان والدین، حکم پناهگاهی امن و آغوش گرمی را دارید که فرزندانتان می‌توانند بدون ترس از قضاوت یا طرد شدن، مهارت‌های خود را با تمرین ارتقا دهند.

مرحله یادگیری می‌تواند واقعا سخت و آزاردهنده باشد

تعاملات روزمره با فرزندانتان، فرصت‌های ارزشمندی برای آموزش مهارت‌های مهم زندگی به آن‌ها فراهم می‌سازد. یکی از این مهارت‌های حیاتی، ارتباطات موثر است که نقشی کلیدی در ایجاد و حفظ روابط سالم و معنادار با دیگران ایفا می‌کند.

در طول این مرحله یادگیری، مراقبت از خود برای والدین حیاتی است

به یاد داشته باشید که شما فقط یک پدر یا مادر نیستید؛ بلکه، انسانی با علایق، نیازها و خواسته‌های منحصربه‌فرد خود نیز خواهید بود. حفظ تعادل بین مسئولیت‌هایتان به‌عنوان والدین و علایق شخصی‌تان، برای سلامت روحی و روانی شما و در نهایت، برای ارائه بهترین الگو به فرزندتان، ضروری است. زمانی را برای خودتان اختصاص دهید؛ به دنبال علایق جدید باشید و با افراد دیگر ارتباط برقرار کنید. به یاد داشته باشید که شما انسانی ارزشمند با علایق و خواسته‌های منحصربه‌فرد هستید.

جمع‌بندی

آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان، سرمایه‌گذاری در آینده آن‌هاست. با تقویت توانایی نوجوانان برای برقراری ارتباط موثر، به آن‌ها ابزار لازم برای ایجاد روابط سالم، غلبه بر چالش‌ها و رسیدن به اهدافشان را ارائه دهید. در دنیایی که به‌طور فزاینده‌ای به ارتباطات متکی است، مهارت‌های ارتباطی قوی کلید موفقیت در همه جنبه‌های زندگی است.

سوالات متداول

1. چرا آموزش مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان مهم است؟

نوجوانی، دوره‌ای از تغییرات و تحولات گسترده در زندگی افراد به‌شمار می‌رود. در این دوران، هویت نوجوانان، در حال شکل‌گیری، است.

2. چه مهارت‌های ارتباطی باید به نوجوانان آموزش دهیم؟

گوش سپردن فعالانه، برقراری ارتباط غیرکلامی، ابراز وجود، حل مسئله و مذاکره برخی از مهارت‌های ارتباطی کلیدی است که باید به نوجوانان آموزش داد.

3. اگر نگران مهارت‌های ارتباطی فرزندم هستم چه کار کنم؟

اگر نگران مهارت‌های ارتباطی فرزندتان هستید، با او در مورد آن صحبت کنید. همچنین، می‌توانید از یک معلم، مشاور یا متخصص سلامت روان مشاوره بگیرید.