معرفی 10 روش مطالعه موثر | درست درس بخوانید
درحالی‌که رویکردی واحد برای مطالعه موثر موجود نیست، روش‌هایی برای بهبود حافظه بلندمدت شما وجود دارد. به خاطر بسپارید که هرکسی دارای تکنیک‌های یادگیری متفاوتی است. آن‌چه برای دانش‌آموزان دیگر مفید محسوب می‌شود، ممکن است برای شما مفید نباشد. فقط به تلاش خود ادامه دهید تا بهترین روش مطالعه موثر را کشف کنید. معرفی ۱۰ […]
توضیحات
درحالی‌که رویکردی واحد برای مطالعه موثر موجود نیست، روش‌هایی برای بهبود حافظه بلندمدت شما وجود دارد. به خاطر بسپارید که هرکسی دارای تکنیک‌های یادگیری متفاوتی است. آن‌چه برای دانش‌آموزان دیگر مفید محسوب می‌شود، ممکن است برای شما مفید نباشد. فقط به تلاش خود ادامه دهید تا بهترین روش مطالعه موثر را کشف کنید.
معرفی ۱۰ روش مطالعه موثر برای امتحانات و کنکور
آیا روش مطالعه فعلی شما خواندن مکرر کتاب درسی است، به این امید که چیزی در ذهن بماند؟ اگر چنین است، آیا به دلیل این‌که نمی‌توانید در مدت‌زمان کوتاهی چنین حجم عظیمی از اطلاعات را حفظ کنید، استرس دارید؟ به‌عنوان یک دانش‌آموز، ضروری است تا مدیریت زمان موثر و راهکارهای مطالعه موثر را توسعه دهید که به شما در حفظ بیشترین اطلاعات کمک کند. بهترین دبیرستان دوره اول صدر، نکات مطالعه موثر زیر را پیشنهاد می‌دهد.
روش SQ3R
روش SQ3R، موثرترین روش مطالعه و یک تکنیک درک مطلب خواندن است که به دانش‌آموز کمک می‌کند تا به شناسایی نکات مهم بپردازد و اطلاعات موجود در کتاب‌درسی خود را به‌خاطر بسپارد. SQ3R (SQRRR)، یک مخفف است که نشان‌دهنده پنج مرحله فرآیند درک مطلب خواندن است.
- بررسی اجمالی (Survey): به‌جای خواندن کل کتاب، با مرور سریع فصل اول و برداشتن یادداشت از عناوین، زیرعنوان، تصاویر یا سایر ویژگی‌های برجسته مانند نمودارها شروع کنید.
- سوال (Question): سوالاتی در مورد محتوای فصل، مانند این فصل درباره چیست؟ یا در مورد این موضوع چه چیزی می‌دانم؟ مطرح کنید.
- خواندن (Read): کل فصل را بخوانید و به دنبال پاسخ سوالات خود باشید.
- بازگویی (Recite): بعد از خواندن یک بخش، آن‌چه را که به‌تازگی خوانده‌اید با کلمات خود خلاصه سازید. سعی کنید نکات اصلی را به‌خاطر بیاورید و به هر سوالی که در مرحله دوم پرسیده‌اید، پاسخ دهید.
- مرور (Review): پس از اتمام فصل، برای درک کامل مطالب، مرورکردن آن مهم است. خودتان را با سوالاتی که به‌وجود آوردید، امتحان کنید و هر قسمتی را که نیاز دارید، دوباره بخوانید.
بازیابی تدریجی (Retrieval Practice)
بازیابی تدریجی بر اساس مفهوم به‌خاطر سپردن در زمان‌های بعدی، از راهکارهای مطالعه موثر است. به‌خاطرآوردن پاسخ یک سوال، یادگیری را نسبت به جستجوی پاسخ در کتاب درسی‌تان، بیشتر بهبود می‌بخشد. همچنین، به‌خاطرآوردن و نوشتن پاسخ روی یک فلش کارت، بسیار موثرتر از آن است که فکر کنید جواب را می‌دانید و به‌سرعت کارت را برگردانید. اگر به تمرین بازیابی بپردازید، به‌احتمال زیاد در آینده اطلاعات را به‌خاطر خواهید آورد.
تمرین با فاصله زمانی (Spaced Practice)
تمرین با فاصله زمانی (همچنین به‌عنوان تمرین توزیع شده شناخته می‌شود)، دانش‌آموزان را تشویق می‌کند تا به‌جای این‌که شب امتحان همه مطالب را به‌طور فشرده بخوانند، به مطالعه در مدت‌زمان طولانی‌تری بپردازند. وقتی مغز ما تقریبا چیزی را فراموش می‌کند، باید با تلاش بیشتری آن اطلاعات را به یاد بیاورد. با فاصله‌گذاری مطالعات، به ذهن خود اجازه می‌دهید که به برقراری ارتباط بین ایده‌ها بپردازد و بر اساس دانشی که بعدها به‌راحتی قابل‌یادآوری است، بنا کند.
روش PQ4R
موثرترین روش مطالعه، رویکردی فعال برای یادگیری دارد که به حفظ و درک بهتر موضوع کمک می‌کند. مشابه با روش SQ3R که ذکر شد، PQ4R مخفف شش مرحله فرآیند به‌شرح زیر است:
- پیش‌نمایش (Preview): قبل از شروع خواندن، اطلاعات را پیش‌نمایش کنید تا ایده‌ای از موضوع به‌دست آورید. مطالب را به‌طور اجمالی مرور کنید و فقط سربرگ‌ها، زیرعنوان‌ها و متن‌های برجسته شده را بخوانید.
- سوال (Question): سوالاتی مرتبط با موضوع از خود بپرسید؛ مانند انتظار دارم چه چیزی یاد بگیرم؟ یا در مورد این موضوع چه چیزی می‌دانم؟
- خواندن (Read): اطلاعات را به‌صورت بخش به بخش بخوانید و پاسخ سوالات خود را پیدا کنید.
- تامل (Reflect): آیا به همه سوالات خود پاسخ دادید؟ درصورت پاسخ منفی، به بررسی این موضوع بپردازید که آیا می‌توانید پاسخ را پیدا کنید.
- بازگویی (Recite): خلاصه‌ای از اطلاعاتی را که به‌تازگی خوانده‌اید، به زبان خودتان بگویید یا بنویسید.
- مرور (Review): یکبار دیگر مطالب را مرور کنید و به هر سؤالی که هنوز پاسخ داده نشده است، پاسخ دهید.
تکنیک فاینمن
تکنیک فاینمن، از راهکارهای مطالعه موثر برای یادگیری سریع یک مفهوم با توضیح آن به زبان ساده و قابل‌فهم به‌شمار می‌رود. این امر، بر اساس این ایده است که اگر می‌خواهید به‌خوبی به درک موضوعی بپردازید، سعی کنید آن را به‌سادگی توضیح دهید. این امر، به این معنی است که با تلاش برای توضیح یک مفهوم به زبان خودمان، به‌احتمال زیاد آن را بسیار سریع‌تر درک خواهیم کرد. نحوه عملکرد آن، به‌شرح زیر است:
- موضوع یا مفهومی را که در حال مطالعه هستید، در بالای یک برگه کاغذ بنویسید.
- سپس آن را با کلمات خودتان توضیح دهید؛ گویی به شخص دیگری آموزش می‌دهید.
- به مرور آن‌چه که نوشته‌اید بپردازید و اشتباهات خود را شناسایی کنید. پس از شناسایی آنها، به یادداشت‌ها یا منابع مطالعه خود برگردید و پاسخ صحیح را بیابید.
- اگر در بخش‌هایی از نوشته‌تان از اصطلاحات فنی یا زبان پیچیده استفاده کرده‌اید، به عقب برگردید و این بخش‌ها را برای کسی که پیشینه تحصیلی شما را ندارد، با عبارات ساده‌تر بازنویسی کنید.
سیستم لایتنر
موثرترین روش مطالعه، دیگر با نام سیستم لایتنر یک تکنیک یادگیری مبتنی بر فلش کارت است. هر کارتی از جعبه ۱ شروع می‌شود. اگر یک کارت را درست پاسخ دادید، آن را به جعبه بعدی منتقل کنید. اگر یک کارت را اشتباه پاسخ دادید، آن را یا به یک جعبه پایین‌تر منتقل کنید یا در جعبه ۱ قرار دهید. هر جعبه میزان مطالعه هر مجموعه کارت را مشخص خواهد کرد.
یادداشت‌برداری با کد رنگی
یادداشت‌های نامرتب، می‌تواند به یادآوری نکات مهم یک سخنرانی آسیب برساند. نوشتن با رنگ‌های خاص، روشی پویا برای سازماندهی اطلاعاتی است که در حال یادگیری آن هستید. همچنین، به شما در بررسی و اولویت‌بندی مهم‌ترین ایده‌ها کمک می‌کند. نوشتن با رنگ، ممکن است کار ساده‌ای به‌نظر برسد؛ اما، این نکات را در نظر داشته باشید:
- برای نوشتن نکات کلیدی از رنگ قرمز کمک بگیرید.
- اطلاعات مهم را با رنگ زرد برجسته سازید.
- به هر موضوع، یک رنگ خاص اختصاص دهید.
- همه چیز را رنگی نکنید – فقط مهم‌ترین اطلاعات.
نقشه ذهنی (mind map)
اگر یادگیرنده بصری هستید، نقشه ذهنی می‌تواند یک روش مطالعه موثر باشد؛ تکنیکی که به شما امکان می‌دهد به سازماندهی اطلاعات به‌صورت بصری در یک نمودار بپردازید. در مرکز یک صفحه خالی، کلمه مورد نظر را یادداشت کنید. از آن‌جا، ایده‌ها و کلمات کلیدی اصلی را بنویسید و آنها را مستقیما به مفهوم اصلی متصل کنید. سایر ایده‌های مرتبط، به این ترتیب شکل خواهند گرفت.
- یک ورق کاغذ خالی بردارید و موضوع مطالعه خود را در مرکز بنویسید، مانند «رشد کودک».
- یکی از ایده‌های اصلی خود را به موضوع اصلی، مانند «مراحل توسعه» ارتباط دهید.
- شاخه‌های فرعی ایده‌های حمایتی را به شاخه اصلی خود متصل کنید. این امر، تداعی ایده‌هاست؛ به‌عنوان‌مثال، «اعتماد به نفس»، «حل مسئله» .
- نکته: برای هر شاخه از رنگ‌های مختلف استفاده کنید و اگر یاری‌رسان بود، نقاشی بکشید.
قبل از مطالعه ورزش کنید
ورزش، نه‌تنها با خستگی مبارزه می‌کند؛ بلکه، می‌تواند سطح انرژی را نیز افزایش دهد. اگر در تلاش برای یافتن انگیزه برای مطالعه هستید، یک برنامه ورزشی را به روز خود اضافه کنید. لازم نیست یک ساعت کامل در باشگاه باشد. یک تمرین 20 دقیقه‌ای در خانه یا پیاده‌روی سریع در اطراف محله شما می‌تواند مفید باشد. شما به هر فعالیتی که ضربان قلب را افزایش دهد، نیاز دارید.
قبل از خواب مطالعه کنید
خواب، برای عملکرد مغز، شکل‌گیری حافظه و یادگیری بسیار مهم است. مطالعه قبل از خواب، خواه مرور فلش کارت‌ها یا یادداشت‌ها باشد، می‌تواند به بهبود یادآوری کمک کند. به گفته اسکات کرنی، محققی از دانشگاه یورک در بریتانیا، وقتی بیدار هستید نکات جدیدی می‌آموزید؛ اما، زمانی که خواب هستید، به اصلاح آنها می‌پردازید که بازیابی آنها و به‌کارگیری صحیح را در صورت نیاز آسان‌تر می‌سازد.
شرایط مناسب برای مطالعه
- مکانی را برای مطالعه انتخاب کنید که عاری از هرگونه سروصدا و عوامل محرک حواس باشد.
- نور کافی برای مطالعه داشته باشید؛ اما، از نور مستقیم و شدید استفاده نکنید.
- دمای اتاق را خنک و نه سرد نگه دارید.
- قبل از شروع مطالعه، برنامه‌ای برای روش مطالعه موثر تعیین کنید و به آن پایبند باشید.
- هر 45 تا 60 دقیقه یکبار استراحت کوتاهی کنید تا ذهنتان بازسازی شود.
- قبل از مطالعه غذای سالم و مقوی بخورید و از مصرف غذاهای سنگین و چرب خودداری کنید.
- قبل از مطالعه به‌اندازه کافی بخوابید تا تمرکز و حافظه شما به‌طور کامل فعال باشد.
- می‌توانید عکس، گیاه یا هر چیز دیگری که به شما آرامش می‌دهد را در محیط مطالعه خود به‌کار ببرید.
- باانگیزه بمانید و برای رسیدن به اهدافتان تلاش کنید.
جمع‌بندی
هیچ‌کس دوست ندارد که بیش از حد نیاز برای امتحان‌دادن، وقت صرف کند. یادگیری روش مطالعه موثر، باعث اطمینان از آمادگی کامل شما برای امتحانات می‌شود و به کاهش هرگونه اضطراب درسی قریب‌الوقوع کمک خواهد کرد.
سوالات متداول
- چگونه می‌توانم عادات مطالعه خود را بهبود بخشم؟
برنامه‌ریزی، استفاده از روش‌های یادآوری فعال، استراحت و یافتن فضای آرام به بهبود عادات مطالعه کمک می‌کند.
- چند تکنیک مطالعه موثر برای همه نوع یادگیرنده چیست؟
شما می‌توانید نقشه ذهنی، فلش کارت، تکرار با فاصله، آزمون‌های تمرینی را با سبک یادگیری خود (دیداری، شنیداری، حرکتی) تطبیق دهید.
- هر روز چقدر زمان باید به مطالعه اختصاص دهم؟
زمان مطالعه، به حجم کار بستگی دارد؛ اما، جلسات متمرکز و مداوم را هدف قرار دهید.
مقالات مرتبط
بی انگیزگی تحصیلی در دانش آموزان+دلایل و راه های تقویت انگیزه دانش آموزان
آموزش مهارت نه گفتن به نوجوانان با ۸ ترفند
